Ukrayna’dan Afganistan ve İran’a Küresel Güç Mücadelesinin Cepheleri

İçinde bulunduğumuz yüzyılın küresel güç mücadelesinin ana aktörleri giderek belirginleşirken bu aktörler arasındaki mevcut ve potansiyel mücadele alanlarında önemli gelişmeler oluyor. Ukrayna’daki güç mücadelesi sadece Moskova ve Kiev yönetimlerini ilgilendirmediği gibi ABD ve müttefiklerinin Afganistan’dan çekilme kararı alması yalnızca Kabil’deki yönetim ile Taliban’ı ilgilendiren bir konu değil ve Çin ile İran arasında imzalanan 25 yıllık iş birliği anlaşması Pekin ile Tahran’ın çok ötesine uzanan etkilere sahip olacak. Libya, Suriye ve Venezuela da çoktan küresel güç mücadelesinin parçası olmuş durumdalar. Ama bu yazı son dönemde Ukrayna, Afganistan ve İran üzerinde yaşanan gelişmelerin küresel güç mücadelesi açısından ne anlam ifade ettiğinin analizine odaklanacak.

20 yılın ardından Afganistan’dan başarısız bir şekilde çekilmek zorunda kalan ABD, aslında küresel rakipleri Çin ve Rusya karşısında uzun zamandır geri çekilme siyaseti uyguluyor. Washington’ın çekildiği yerlerde oluşan güç boşluklarını ise Çin ve Rusya dolduruyor. Suriye, Libya, Pakistan, Ukrayna ve Gürcistan ABD’nin çekildiği ya da yeterince güçlü duramayıp Rusya ve Çin’in nüfuzunun artmasına seyirci kaldığı ülkeler. Buna İran ve Venezuela gibi, Washington’ın bazı lobilerin etkisiyle ağır bir şekilde baskı uygulayıp kendisine düşman yaptığı ve Çin ve Rusya’nın nüfuzu için uygun zemin hazırladığı ülkeleri de ekleyebiliriz. Şimdi Biden ile birlikte ABD’nin, giderek Çin’in etki alanına giren İran’la bir anlaşma imzalayıp bu gidişata dur deme ihtimali yeniden belirdi ama güçlü İsrail lobisinin buna ne kadar izin vereceğini zaman gösterecek.

Devamını okuyun...

Ukrayna’dan Afganistan ve İran’a Küresel Güç Mücadelesinin Cepheleri, Dış Politika Kemal İ.

dosyasını indir • 1.93MB