İRAN YAPTIRIMLARININ BÖLGESEL VE KÜRESEL YANSIMALARI

Kemal İnat ve Burhanettin Duran, “İran Yaptırımlarının Bölgesel ve Küresel Yansımaları”, İran Yaptırımları, ed. Kemal İnat ve Burhanettin Duran, SETA Yayınları, Ankara 2019, s. 11-23.

Trump yönetiminin Kapsamlı Ortak Eylem Planı (Joint Comprehensive Plan of Action, KOEP) anlaşmasından ayrılma kararı alıp İran’a yeniden yaptırım uygulama politikasına dönmesi önemli bir uluslararası soruna yol açmıştır. Washington’ın bu politikası iki ülke ilişkilerini olduğu kadar gerek Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) gerekse İran’ın diğer ülkelerle ilişkilerini de ciddi şekilde etkilemiştir. İran’ın komşusu ve NATO çerçevesinde ABD’nin müttefiki olan Türkiye de bu politikadan en fazla etkilenen ülkeler arasında yer almıştır.

Aslında 2015’te KOEP’in imzalanmasıyla birlikte İran’a yönelik yaptırımlar hemen kaldırılmamış, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun (UAEK) yaptığı incelemeler sonrasında Ocak 2016’da onay verilmesinin ardından1 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları çerçevesinde uygulanan uluslararası yaptırımlarla ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) tek taraflı uyguladığı yaptırımların bir kısmı sonlandırılmıştır. Washington ve Brüksel Tahran’a karşı nükleer sorun dışındaki bazı gerekçelerle uyguladıkları birtakım yaptırımlara devam etmiştir. Hatta Tahran yönetimi ABD’nin nükleer anlaşma kapsamındaki bazı yaptırımların kaldırılması konusunda da gerekli adımları atmadığından sürekli şikayet etmiştir. Bu aksaklıklara rağmen KOEP’in imzalanması ve genel olarak uygulanmaya başlanmasıyla birlikte başta Avrupa olmak üzere dünyanın birçok bölgesinden çok sayıda politikacı ve iş insanı İran’a akın ederek uzun zamandır uluslararası siyasal ve ekonomik sistemin dışında kalmış bu pazardan pay kapma yarışına girmiştir. Yapılan üst düzey ziyaretlerle birlikte başta enerji ve otomotiv alanında faaliyet gösterenler olmak üzere çok sayıda uluslararası şirket İran pazarına hızlı bir giriş yapmak ya da bu ülkede var olan sınırlı yatırımlarını genişletmek için anlaşmalar imzalamıştır.

Devamını okuyun...

2019 - İRAN YAPTIRIMLARININ.pdf

PDF dosyasını indir • 117KB