Dünyadan İran Yaptırımlarına Tepkiler

Amerikan Başkanı Donald Trump’ın İran’a yönelik yaptırımları daha da ağırlaştırarak yeniden yürürlüğe koyma kararı kuşkusuz sadece ABD ve İran’ı ilgilendiren bir gelişme değildi. Başta Irak ve Türkiye olmak üzere İran’ın komşularını, bu ülkeyle nükleer anlaşmanın imzalanmasında ciddi rol oynayan Avrupa Birliği ülkelerini ve Tahran ile yoğun ekonomik ve siyasi ilişkilere sahip olan Çin, Rusya ve Hindistan gibi yükselen güçleri de çok yakından ilgilendiren bir karardan bahsediyoruz. Dünyanın ekonomik ve askeri açıdan en güçlü ülkesinin başkanı, başına geçtiği ülkenin bu gücünü kullanarak diğer dünya ülkelerine İran konusunda dayatmalarda bulunuyor. Tahran’a karşı hukuksuz politikasına destek vermemeleri durumunda onlara karşı da yaptırım uygulama tehdidinde bulunan Trump yönetimi bu politikasıyla Obama döneminden ayrışıyor. Zira Obama yönetimi de İran’a karşı ağır yaptırımlar uygulamıştı ancak bunu başta Avrupalı müttefikleri olmak üzere diğer küresel güçlerin onayıyla yapmıştı. Sert bir yaptırım politikasının ardından Güvenlik Konseyi’nin diğer üyeleri ve Almanya’nın katılımıyla İran nükleer anlaşması diye bilinen Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) imzalanarak sorunun diplomatik yollarla barışçı çözümü mümkün olmuştu. Trump yönetimi ise “tarihin en kötü anlaşması” olarak nitelendirdiği bu anlaşmadan tek taraflı olarak çekilip “İran’la iş yapan ülkeler ABD ile iş yapamayacak” diyerek küresel sistemin diğer etkili ülkelerine meydan okuyan bir politikaya yöneldi.

ABD’nin 7 Ağustos 2018’den itibaren yeniden yürürlüğe koyduğu yaptırımlarının birinci aşamasında İran yönetiminin Amerikan dolarına sahip olması, altın ve diğer değerli metallerle ticaret yapması yasaklanırken ülkenin alüminyum, çelik ve otomotiv sektörüne dair kısıtlamalar getirildi. Bu yasaklara uymayan dünyanın bütün ülkelerinin şirketleri ve finans kurumlarına da yaptırım uygulanacağı ifade edildi. İran yaptırımlarının bu ilk aşaması bile özellikle ödemeler trafiğine yönelik yasaklar nedeniyle bu ülkeyle iş yapan şirketlerin işini zorlaştırmaktadır. 5 Kasım’da yürürlüğe girmesi öngörülen ikinci aşamada İran’ın petrol ve doğal gaz satışına getirilmesi planlanan yasakların hem İran’a hem de onunla enerji alanında sıkı ilişkilere sahip ülkelere ciddi zorluklar getireceği tahmin edilmektedir.

Devamını okuyun...

Dünyadan İran Yaptırımlarına Tepkiler, Dış Politika Kemal İnat _ Kriter Dergi.pdf

PDF dosyasını indir • 3.22MB